Lo forum occitan se debanèt a Tolosa lo 22 de setembre 2018. Se lo nombre de participant foguèt un pauc mens important que l’an passat (70 personas), la qualitat dels debats foguèt melhora ! Cal dire que lo programa de la jornada fasiá la part bèla als escambis e als debats, mentre que lo nombre de las intervencions « en tribuna » èra demesit. La formula agradèt, e sustot permetèt de far naisser de prepausicions concrètas.
La primièra suspresa foguèt la projeccion del film sus la corsa relai La Passem que foguèt longament e calorosament aplaudida. La delegacion bearnesa foguèt pensi pertocada per l’accuelh mai que positiu, e per las nombrosas questions que foguèran pausadas. Lo talhier « socialisacion de la lenga » organisat en seguida permetèt de cavar la question. Ambe La Passem diguèt un participant, «avetz cambiat l’imatge dels occitans : als pès an pas mai d’esclòps, ara pòrtan de las cauçaduras d’espòrt ! ». E segon d’unes participants l’image de lenga al prep dels joves es encara de melhorar per venir mai atractiva. Mantunas personas notadament dins Tarn e a Tolosa son interessadas per organisar La Passem sur lor territòri en 2020. De seguir !
Una autra tematica del forum èra lo dels medias occitans. Ferriòl Massip presentèt son trabalh ambe « Jornalet » una gaseta d’informacions sus internet. Mas per el es clar : internet es pas la solucion pels medias occitans. Crei al contrari que fa mestier una premsa « papier » coma se dis ara, e qu’aquela premsa deu correspondre a la diversitat occitana tan politica coma geografica. Un intervenent expliquèt que la perda d’un jornal coma « La Setmana » aviá tanben per consequéncia la perda d’un espandi politic pan occitan : « l’espaci mediatic e l’espaci politic se correspondon, s’avem pas un jornal que cobrís tot Occitània, perdem l’espaci politic pan occitan. Fanny Lartigot, anciana jornalista a La setmana intervenguèt per explicar la rapiditat de la fin de la societat Vistedit qu’aviá de difficultats financièras dempuèi longtemps. Regretèt tanben una manca de sosten, sens precisar quina fòrma auriá pogut prener. La comission « mèdias » que se recampèt lo temps del forum faguèt diferentas prepausicions, coma per exemple mutualisar las ressorgas entre las diferentas radios associativas que difusan d’emissions en occitan. Una de las difficultats es que lo public accepta mal d’ausir d’autras variantas d’occitan que la seuna ! Los occitans que defendan sovent la nocion de diversitat linguistica deurián metre en practica aquela polida idèa entre eles !
Enfin los participants s’interessèran a l’estat de la democracia e als enjòcs politics. Lo matin Anna Marie Hautant expliquèt lo fonccionar de l’extrema dreita a Orenja en Provença. Lo credò del conse se pòt resumir a : renovacion del patrimòni, propretat, securitat. Fa pas res per desvolopar l’atractivitat economica de la vila, fa pas res per ajudar las associacions qu’un bon nombre pleguèt, fa pas res per las escòlas e la joinessa, e vos parli pas del social ! Fin finala fa mai que mai d’economias e la comuna es assetada sus un montairon d’aur. Lo pieger es que los ciutadans se’n rendon pas compte e se daissan embobinar per la com del conse. Bernat Vaton intervenguèt el per contar coma, un bel matin en se rasent, lo president de la region PACA aviá decidit que d’ara enlà la region s’apelariá « Sud » ! Los occitanistas de Provença daissèran pas far, e menan la batesta per que Provença retròbe son nom. Mai de 35 000 personas an ja signat una peticion per aquò, e la batesta es pas acabada… Vesent a travers aqueles dos exemples que los occitanistas se devon implicar dins la vida politica. Dins lo talhier prepausat a la seguida se parlèt mai que mai de las eleccions municipalas que son previstas en 2020. De representants de diferentas organisacions : POc, PNO, País Nòstre, EELV… prenguèron la paraula e se meteron d’accòrdi per tornar lançar una dinamica collectiva sul modele de çò que faguèt « Bastir » en 2014. Una acampada es prevista lo dissabte 10 de novembre a 10h a l’ostal d’Occitània a Tolosa per lançar lo projecte.
Enfin La Dintrada acculhiguèt Max Zañartu, president de l’Alligança Liura Europenca Jove. Expliquèt lo fonccionament e sustot l’utilitat d’aquela organisacion, e prepausèt als joves occitans qu’èran present de participar a l’amassada general prevista debuta de 2019 a Bruxellas. Es de notar la prudencia dels joves occitanistas presents, que benleu gausan pas prener la paraula en public… Esperam çaquelà que l’idèa farà son camin e que la joinessa occitana capitarà a trapar sa plaça !
Uc Jourde
