La federacion Calandreta, a l’escasença deu son congrès, festejava los sons 30 ans deu 12 al 15 de mai de 2010, a Cap Descobèrta, dab la tematica « La lenga d’una cultura ». Mei de 400 personas se tornèron trobar per 4 dias de talhèrs e de seradas.
Tots los qui an participat a l’istoria de Calandreta èran presents : Anna-Maria Ròth qu’inventèt aquel mot de Calandreta — un aucelon del vinhal, qui anóncia la prima de la lenga — e qu’apitèt la purmera Calandreta a Pau en 1979, mes tanben, Jaumeta Arribaud, la qui bastiguèt la de Besièrs. En se lançar dens aquesta aventura, pensavan pas, 30 ans après, que las calandretas poscan transméter la lenga i a quasi 3 000 calandrons sus Occitania tota. Calandreta qu’a demontrat qu’èra un projècte frutèc, qui respon a ua demanda deus parents e qui auhereish ua formacion de qualitat. Los efectius de las escòlas continuan de créisher, e i a la volontat de s’espandir sus lo segondari dab dejà 2 collegis a Besièrs e a Pau.
Calandreta de pertot…
Dens los « oficials » qui èran representats per la ceremonia, lo rectorat de Tolosa — Daidièr Agar — es un ancian regent de Calandrata, lo Conselh Regionau d’Aquitani — Dàvid Grosclaude — es un parent de Ca landron e lo de Mieidia -Pirenèus — Guilhèm Latruvèrsa — podeva testimoniar en tant que purmèr calandron de Pau. Per el, « Calandreta n’ei pas sonque ua escòla ont aprenem a legir e a escriure l’occitan, qu’ei un endret ont podem utilisar la lenga dab los amics e dab tot lo mond, ont aprenem a pensar en lenga noste, a aimar la vida en occitan ». Lo sistemi immersiu prepausat per Calandreta « qu’ei lo sistemi lo mei eficaç per formar locutors en occitan, capables de transméter la lenga. Que li cau perméter de s’adreiçar aus 99% de mainatges qui, en Occitania, seguisson sonque un ensenhament monolingui ».
Qué son devenguts los ancians calandrons ?
La situacion deus ancians calandrons qu’ei un subjècte d’estudi de la confederacion. Tot ua seria d’intervistas son previstas e seràn disponiblas sus lo siti de la confederacion . D’unes continuan d’utilizar la lenga e quitament tribalhan dab coma los qui son ara regents en Calandreta. Au contrari, d’autas ne l’utilizan pas cada dia, quitament si i a pas de chifras pel moment. Segon lo president de las alandretas — Joan-Loís Blenet — « las Calandretas son de fogals de la vida de la lenga occitana e de sa cultura. Transmeton amb la lenga una cultura rica que devèm mai conéisser, mai valorar e mièlhs ensenhar. » Demora donc de tribalh dens los trente ans a venir
per har sortir la lenga de l’escòla, per la portar cap aus parents. L’environament sociolinguistic a força cambiat dempuèi trenta ans, l’epòca actuala poderé estar mei dubèrta.
Claudi-Albèrt Andreta
