Fa plan longtemps que d’unes politicians de dreita i pensavan : organisar una « primaria », a la mòda americana per designar un candidat de la dreita a l’eleccion presidenciala. Mas en França foguèt finalament l’esquerra qu’organisèt la primièra primaria. Era per l’eleccion de 2012, ont lo partit socialista e lo partit radical lancèron aquela operacion que faguèt miranda. D’en primièr permetèt a l’esquerra d’occupar e quitament de monopolisar la scèna politica pendent qualques meses. Puèi lo ganhant, François Hollande, qu’èra un pauc en manca de legitimitat, ne tirèt un grand benefici. Ambe 2 millions de participants a la primaria, foguèt propulsat a l’eleccion presidenciala del temps que lo president sortent deviá gerir los problemas del país.
La dreita se bremba d’aquela desfacha, e vòl ara, tornar la peira al sac del partit socialista !
Son 7 pretendents qu’an capitat de ramosar totas las condicions per se presentar : Jean François Copé, François Fillon, Alain Juppé, Nathalie Kosciusko-Morizet, Bruno Lemaire, Jean Frédéric Poisson, e Nicolas Sarkozy. Levat JF Poisson (crestian democrata) son totes del partit « Los Republicans ». Es aquí la primièra limita de l’exercici : aquesta primaria èra pensada per designar un candidat unenc de la dreita e del centre, mas lo centre es absent : l’UDI participa pas. Assistissem sustot a una competicion interna als « Republicans », e Poisson, invisible, inaudible dins los mediàs, sembla un alibi per far creire a una primaria duberta.
Tot comptat e rebatut las diferencias ideologicas o de projectes entre los candidats son magras. Totes son d’accòrdi per suprimir l’Impòst sus la fortuna, per tornar centrar l’escòla suls ensenhaments fondamentals, e per arestar l’imigracion. Zerò puntat per las lengas regionalas : nòstra lenga occitana existís pas per aqueste monde.
Notam aicí o ailà la tematica de la ruralitat, ambe per exemple la prepausicion interessanta de crear de comunautats de comunas ruralas sens impausar un nombre minimal d’estajants (Fillon). Mas va pas mai luenh qu’aquò, e lo probleme de la concentracion dels emplecs e dels servicis publics dins las grandas metropòlas es pas pausat, ni evocat lo ròtle que porián jogar las regions per contrar aquel fenomen.
Avem puèi relevat qualquas prepausicions originalas que distingan los candidats. Sarkozy vòl baissar de 10% l’impòst sul revengut, Poisson vòl suprimir lo maridatge pels omosexuals, Lemaire butariá a 65 ans l’atge de despart a la retirada, Kosciusko somia de suprimir l’estatut de fonccionari (levat pels juges), Fillon fariá passar los fonccionaris a 39H per setmana, e Copé interdiriá lo burkini ! Urosament que seràn pas totes a l’encòp presidents, qu’ambe una tala farandòla de sotisas seriam mal partits !
E Juppé dins tot aquò ? Juppé se garda ben de parlar tròp. En testa dins los sondages, cerca a mantener son avança en fasent mefi de desagradar pas a degus. Es un gascon que fa pas de promessas, e del còp, pòt pensar recuperar las voses del centre e d’una partida de l’esquera al segond torn de l’eleccion presidenciala.
Per contra, sos concurents i van pas per quatre camins ! Cadun cerca a far parlar d’el, e dins nòstre monde mediatisat i a pas qu’un sol biais de far lo « buzz » : provocar. Mai lo candidat es « pichon », mai fa de prepausicions caricaturalas. Aquò durarà fins al 27 de novembre ont sauprem qual serà lo « campion » de la dreita.
Jordil
