Aquò’s la question.
Tè, vesètz lo Gargantuà,l’eròi de Rabelais : perdèt sa cara Badabèc al moment que la paura femna li donèt lo seu filh Pantagruèl, tant i a que, a l’encòp aveusat e vengut papà, de pensar a la jasenta defuntada, “se plorava coma una vaca”, e còpsec, de véser lo nenon tan polidet, “se risiá coma una vedèl!” Alara, rire o plorar? Aquò depend: content o pas content ? – Content ! Donc, anam rire ! Solament, cal far las causas ambe biais, e per començar aprene a conjugar : risi, rises e r i t z, coma soritz e ditz, mèfi per la tresena persona! Puèi respectar las nuanças : davant u n a r i s a l h a (causa risibla), r i s o l e j a r o r i s e j a r es se contentar d’un risolet tot pichon, o d’un riset, d’una riseta, o encara d’un richon.
A l’opausat, se quicòm vos far petar o escanar o pissar de rire (desconselhat s e portatz de cauças nòvas), podètz quitament plorar de rire e mai vos morir de rire ! Donc, començatz per vos e s c a c a l a s s a r, e coma risca de durar, anatz r i r e coma una ascla, coma una desca, coma un boçut (plegat de rire). Tot aquò se ditz encara : rire a plenas gautas, a ventre debotonat, se crebar la pèl de rire.
Ara, a partir d’un exemple coma las darrièras eleccions: un(a) candidat(a) se prenguèt una vèsta: n’i aurà totjorn per rifanhar m i s s a n t a – ment. Dins lo cas que sètz plan content de la resulta mas o volètz pas tròp far véser: anatz rire de coa d’uèlh, o rire d’aurelha. Se per contra sètz pas content, mas que volètz far mina de vos r eg audir, ana tz rir e jaune (se ditz atal en f rancés , ma s c os sí far sens ès ser chinés o japonés ?)
En occitan, se ditz : rire que d’una gauta. La de dr eita o la d’esquèrra ? Serà benlèu en fonccion de vòstras opinions politicas; donc, se vesètz qualqu’un rire pa s que d’una gauta, avisatz ; perque la lenga pòt mentir, la gauta mentís pas !