A l’origina, aquela eleccion alsufra gi universal èra fa ita per donar poder e legit imitat a l’òme que deviá ès tre l’inca rnacion de l’Estat.
Se d’unes jut jav an a l’epòca qu’èra un » còp d’Estat permanent « , acabèron per abandonar l’expression e considerèron que l’eleccion pres idencia la èra la que caliá ganhar… e la ganhèron pel primièr còp en 1981.
Mas dins lo cap del que volguèt aquela eleccion, i aviá lo refús del » regime dels partits « . Es una expression plan francesa qu’es ensenhada dins las univer sitats per justificar aquela monarquia republicana. Donc França, un còp de mai, es sola en Euròpa a aver la vertat. Tots los autres Estats vivon dins lo regime dels partits ! Encara una causa que fasèm melhor que los autres ! Mas que seriá la democracia sens los partits ? L’eleccion presidenciala es , segon la formula mila còps repet ida, la volontat de » far se rencontrar un òme e un pòble « .
S e poiriá que foguèss e un jorn una femna, mas França a totjorn sus a quela quest ion una guèrr a de retard. D’unes f an remarc ar que lo sistèma a la francesa fa pas que copiar lo sistèma american. Mas los Estats-Units son un país federal amb de contrapoders ; e lo president dels Es ta ts-Units es mens potent que lo pr es ident francés comparativament.
Alavetz, perqué parlar d’una campanha toxica per la democrac i a ? Tot simplament pr’amor la campanha se faguèt entre un centenat (o dos) de personas e pas mai. Avèm viscut en 2 012 una vertadièra captacion del debat per un punhat de personas que se repartisson entre los grands mèdias e los cèrcles estrets que se son formats a l’entorn d’unes candida ts .
I ca l a justar benlèu qualques patrons d’instituts de sondatge. Mas enfin tot aquò representa un grop que se tròba al centre sus un espaci redusit ; e que totes s’i coneisson. Per exemple, abans la campanha oficiala, lo temps de paraula èra donat en foncion dels sondatges. Las televisions jutjavan que tal o tal podiá parlar mai pr’amor èra melhor plaçat dins las enquèstas. Significa que qualques jornalistas, qualques enquestaires e qualques conselhièrs en comunicacion an fait tota la primièra partida de la campanha.
Comptatz per exemple quantes jornalistas participèron a interrogar los candidats dins las grandas emissions televisadas. Totjorn los meteiss es venguts dels mèdias parisencs. Un petit grop s’es donc apoderat la campanha. Es el qu’a causit lo biais de pausar las questions. Son los meteisses que diguèron que la campanha èra pas interessanta pr’amor parlava pas dels vertadièrs problèmas ; mas èran los sols a poder interrogar los candidats suls problèmas » qu’interèssan l os f ranc eses « .
Pr’amor avètz r ema rca t qu’èran tanben los meteisses que, a longor d’antena, vos explicavan çò qu’interèssa lo monde. Avián enquestat !
Centralisme mediatic
Pas una sola granda entrevista foguèt donada en exclusivitat a la premsa mai legida, a saber la PQR, la premsa quotidiana regionala. Aquò se faguèt per las autras campanhas electoralas mas aqueste còp los candidats an virat sus qualques mèdias parisencs per distillar lors proposicions o lors declaracions. Disqua lifica da foguèt a quela premsa regionala ! Perdon, » p r o – vinciala « .
Pas un còp foguèt convidada suls platèus de television per participar a la fèsta ! Mesprètz ? benlèu, mas en tot cas centralisme e parisianisme. E benlèu que la famosa PQR es ela tanben responsabla, complexada qu’es d’ès tre sonque çò qu’es.
E parli pas de las televisions regionalas , qu’es un concèpte encara pas inventat en França. Los c andida ts an dona t la prioritat als mèdias parisencs que fan mai d’audiéncia en un ser que mila o doa s mila amassadas publicas » en province « . Mas coma cal pas mespresar lo pòble, que cal anar rencontra r de monde, » les vrais gens » . Lo teatre s’es organizat. Los mitings o los desplaçaments en defòra de París se son camb iats en un espec tac le planoliat, plan preparat. Alavetz, direccion las banlègas,las usinas en cauma, una expleitacion agricòla, una associacion, un lòc istoric !
Lo tot amb de jornalistas embarcats a París, que per lor nombre participan a la dramat izacion, a la teatraliza cion. Son meses en scèna coma de voltres a l’entorn d’una preda. Mas atencion ! los imatges son sovent seleccionats e sovent filmats per l’equipa del candidat, que los dona puèi a las televisions. E, quand las causas se passan pas coma previs t, es la panica ! Sarkozy mal aculhit a Baiona !! ! Mas per quals ? Per quina rason ? Coma es pas lor terrenh, la quest ion demòra sens responsa o amb una responsa apr oximat iva.
Ta l c andida t ditz de mots dins una lenga qu’es pas lo francés ? Pas la pena d’anar cercar quina lenga. De tota faiçon aquò rai ! Lo ser se’n tornan a París per far la campanha entre monde que se coneisson. E per çò qu’es de parlar d’Euròpa o de descentralizacion es pas una temat ica qu’inter ès sa lo monde. O an decidit ! La reforma territoriala ? A París, aquò se pausa pas coma question. França es unifòrma. Lo nuclear ? Es pas un subjècte. La quest ion qu’interèssa lo monde es lo trabalh e l’economia, la vida de cada jorn. E pasmens los que dison aquò s’engulhan a cada còp que o pòdon dins de comentaris sus de questions que denóncian finalament coma segondàrias .
Alavetz, aquela eleccion presidenciala, » rencontre d’un òme e d’un pòble » ? Non, es lo rencontre d’un imatge amb de monde que vivon dels imatges. Es lo rencontre d’unes fabricants d’imatges amb los mèdias que vivon sonque d’aquò. Mas los imatges an un defaut : s’escafan lèu ! David Grosclaude
