Vaquí la sortida d’un libre bèl sus la question de las lengas e que dobrís
perspectivas novèlas a partir d’un agach diferent que, nosaus, ne sèm
arribats a repapiar nòstres arguments fàcia als murs qu’encontram rapòrt
a nòstres discorses sus la necessitat de salvar las lengas e l’importància de
la diversitat culturala.
Lo Nicholas Evans es responsable del departament de lingüistica a
l’Universitat de Canberrà en Australia. A espepissat las lengas aborigènas
australianas e tanben papoas. Sos estudis lo menan a escriure aquel
obratge a l’ambicion planetària.
Bon, regretarem lèu-fait que, un còp de mai (?), l’occitan siague pas
citat brica, per anar al fons de la question que vira a l’entorn de la vida de
las lengas e de l’evolucion de l’umanitat.
E aquò comença tre la debuta dels temps ont l’autor opausa la tradicion
judeocrestiana de veire en Babèl una malediccion alara qu’endacòm mai
aquela pluralitat es vista coma una bona causa, una definicion de l’identitat
de cadun : « Seriá pas una bona causa se tot lo monde parlava del
meteis biais : aimam plan de saupre d’ont venon las gens » (un estatjant
de Papoasia-Novèla-Guinèa).
Lo libre mòstra plan cossí cada lenga pòrta un biais d’explicar lo
monde, de veire la Tèrra, las plantas, las bèstias, l’anar de la societat e
coma cada massificacion representa non pas una avançada mas una
reculada tarribla dins lo saber e las coneissenças. Atal, vesèm que cal gardar
un esperit dobèrt (èser pas membre del Conselh d’Estat, per exemple).
Cada lenga es una bibliotèca… , un biais d’èsser al monde…
Agètz pas paur de l‘espessor del libre : es a un grand viatge dins los
mots, entre los pòbles e dins l’umanitat tota que sèm convidats.
L’autor clava atal lo libre : « L’erosion de la diversitat lingüistica e de
las coneissenças que l’acompanhan es pas jamai estada tant aviada. mas
çò qu’es tanben sens precedent istoric, es nòstra consciéncia de las
dimensions d’aquela pèrda, coma la curiositat, l’interés e las ressorsas
tecnologicas que nos deurián permetre de documenttar çò que demòra
d’aquesta diversitat. Aquel patrimòni cognitiu s’amerita plan d’èsser
recuperat (…), una tala entrepresa exigís la collaboracion d’un large
esventalh de cercaires del monde tot, tant autoctònas qu’estrangièrs ».
Plan, mas al-delà d’èsser « documentats » e salvats de l’oblit, volèm tanben
que nòstra lenga contunhe de viure a plen.
L. Albigés
Ces mots qui meurent – Les langues
menacées et ce qu’elles ont à nous dire
de Nicholas Evans
Ed. La Découverte
ISBN 978-2-7071-6884-9
400 p, 28,50 €
