A l’ora ont s’endralha un » acteIII » de la decentralizacion, lo departament es al centre de totas las preocupacions.
Las promessas de campanha del president de la Republica arribaràn a bolegar l’immobilisme francés ? Res es pas ganhat ! Los departaments e los prefèctes foguèron creats per Napoleon fa mai de 200 ans. Marquèt una rompedura brutala ambe l’ancian sistèma monarquic. Lo monde de las províncias geridas per la noblessa s’acabèt e daissèt plaça a una administracion piramidala dirigida dempuèi París. Napoleon voliá téner lo país entièr dins sa man. Grand productor de règlaments, de nòrmas, de decrets , li fas iá mest ièr una administracion devoada per aplicar sas decisions.
A part ir d’aquel moment , las elèits dins cada region quitèron de soscar e de se despatolhar per trapar de solucions pròpias a lor situacion. Napoleon lor demandava sonque d’aplicar e de far respectar de mai en mai de leis, dins de mai en ma i de domenis.
Aquela administracion regda fa guèt dins un primièr temps avançar lo país. Mas esterelizèt pauc a pauc los territòris que se voidèron de totes los que cercavan a inovar, a imaginar causas novèlas. Fin finala, aquel sistèma esclerozèt completament l’ensemble de las regions francesas al profiech de París ont convergis ián totas las energias creatritz del país !
Decentralizacion
Aquel foncionament perdurèt fins a las annadas 1981-1982 ont se f aguèron las pr imièra s leis de decentralizacion. Los poders de las regions e sustot dels departaments foguèron renfort its sens çaquelà tocar a l’Estat central. Lo nombre de foncionaris global quitèt pas de montar alara qu’un bon nombre aur ián deg ut ès ser trans ferits de l’Estat cap a las collectivitats territorialas.
La decentralizacion aguèt un còst important, mas foguèt un vertadièr balon d’oxigèn per totes los territòris. A partir d’aquelas annadas 81- 82, Occitania en particulièr tornèt prene vam. Se ba st iguèron un grand nombre d’establiments publics (collègis, estadis…) que dopèron l’activitat economica. Del punt de vista democratic, lo b ilanç es ma i reservat. Dins los departaments, lo mòde d’eleccion canton per canton, mena al Conselh general de notables.
Las femnas son quasi absentas de las assembladas departamentalas tant coma los representants dels » pichons » partits. I a pas cap de proporcionala que permetriá una representacion dels diferents corrents de pensada. Los presidents dels conselhs generals pòdon aital s’apevar sus de personalitats localas en escambi de sosten e de finaçament per tal o tal projècte. Aquel sistèma que d’unes sonan » clientelisme » abotís de còps a la confiscacion del poder per de pres idents de C.G. pendent de decenias.
Lo palmarès es pas de creire : Christ ian Poncelet es pr esident UMP del C.G de las Vosges dempuèi 1976, siá 37 ans de presidénc i a ! J ean Michel Baylet (PRG) presida lo C.G. de Tarn e Garona dempuèi 1985 siá 28 ans ! E enfin medalha de bronze a egalitat per Pierre Izard (Garona Nauta) e Philippe Madrelle (Gironda) totes dos PS, que son a las manetas dempuèi 1988 es a dire a pena 25 ans !
La refòrma electorala
Una r ef òrma elector ala ven d’èss er votada e c ons t ituís un vertadièr » big bang « . Lo nombre de cantons que servisson de basa electorala seràn dividits per 2, e elegirem a cada còp un parelh de 2 conselhièrs : un òme e una femna. Aquò va complètament cambiar la cara dels conselhs generals que sonarem d’ara enlà » conselhs departamentals « .
Fòrça elegits masculins deuràn daissar la plaça ! De mai lo descopatge dels cantons serà modificat pel primièr còp de l’is – tòria per téner mai compte de la demografia. A l’ora ont escrivèm aquestas linhas, los estats-majors polit ics trabalhan ja sus las eleccions de 2015 que designaràn los futurs elegits… Lo Partit Occitan i deuriá pensar, el tanben…
Partit Occitane departaments
Mas de qué pensa lo Partit occitan dels depa rtaments ? Aquí dessús lo POc a una posicion clara : cal suprimir los departaments. Aquesta proposicion es benlèu un pauc tròp expeditiva.
L’objectiu es pas, de cap de biais, de suprimir de servicis a la populacion, nimai d’aluenhar los centres de decisions dels citutadans. Caldriá puslèu parlar de raprochament o de fusion entre los depar taments d’una mema region. Permetriá de ganhar en eficacitat, de renfortir son poder fàcia a París, e de fa magrir lo famós » milla fuèlhas » administratiu francés. Lo fracàs alsacian Justament , se tra pa que los Alsacians an temptat una fusion d’aquela mena.
Un referendum ven de s’i téner ont la populacion dels dos departaments alsa cians s e deviá prononciar. Dins lo departament de la capitala regionala (Estrasborg) lo » òc » l’emportèt. Mas dins l’autre departament foguèt » non « . Los estatjants, en particulièr los rurals, an a gut paur de pèrdre lor departament. La copadura entre urbanita t e ruralitat es fòrta e pren enca ra ma i d’importànc ia en Occitania. Dins las vilas grandas, la populacion se reconeis pas dins lo departament.
Per contra, dins lo campèstre, lo monde coneisson lor c onselhièr general qu’es s ovent conse d’un vilatge e que rend plan de servicis. Dins una pichona comuna, res se pòt pas far sens l’ajuda del departament.
Una de la s par tic ularitats d’Oc citania es d’aver de bèlas regions administrat ivas qu’an en mejana 10 000 km2 de mai que las autra s regions ( cf tablèu) . La populacion rurala es doncas estacada a son departament coma o monstrètla campanha » Mon département j’y tiens » al moment ont se parlava de suprimir lo n° de departament sus las placas d’immatriculacion de las veituras.
Prepausar auèi la supression dels departaments, seriá una error es trategica pel POc. Ser iá regetat per una granda part de las populacions ruralas que ne veiriá pas l’interés.
Desvolopar las intercomunalitats
Per contra, lo desvolopament de las intercomunalitats const ituís una oportunita t interessanta. Porián jogar un ròlte d’equilibri entre las comunas e la region.
Una dificultat es que la designacion dels delegats a las intercomunalitats es c ompletament opaca pels ciutadans. Aquí tanben una refòrma es endralhada que deuriá permetre als electors de saber tre las elecc ions municipalas quals elegits seràn delegats a l’intercomunalitat. Sustot cal pas debrembar que las estructuras administrativas e l’organizacion politica son pas que d’otisses al servici de la populacion e de la vida democratica.
Es temps de denonciar la feblessa de nòstra economia escanada pel centralisme parisenc, las menaças que pèsan tot jor n mai sus nòstra lenga e nòstra cultura, e la confiscacion de la democracia per qualques unes. Aquelas tematicas pòdon mobilizar plan de monde, e las responsas a n’aqueles vertadièrs problèmas apelaràn probablament la pujada de responsabilitats per las vilas grandas , las inter comuna lita ts , las regions e l’Euròpa.
Uc Jourde
