Las crisis politicas, financièras, economicase socialas que tòcan de nombroses païses semblan amagar uèi la crisi ecologica que perseguís son cors inexorablament sus la planeta entièra.
Al mièg de 2013, la concentracion del gas carbonic (o dioxid de carbòni, CO2) passèt los 400 parts per milion dins l’atmosfèra de l’emisfèri nòrd (1) : un taus jamai atench dempuèi l’epòca del pliocèn, fa 2,5milions d’annadas. Per sas activitats, l’espècia umana, Homo sapiens, vièlha a quicòm prèp de solament 200 000 ans, es la granda responsabla de l’augmentacion del taus de CO2, e dels autres gases a efièch de sarra coma lo metan, amb per consequéncia majora lo degalhatge progressiu e rapid coma jamai dins l’istòria de nòstra espècia, del climat de la Tèrra.
Lo cinquen rapòrt del GIECA
Stockholm, lo 27 de setembre de 2013, lo Grop d’Expèrts sus l’Evolucion del Climat (lo GIEC, nomena t IPCC en anglés per « International Panel on Climatic Change ») difusèt lo rapòrt preparat per sa còla de trabalh n°1, relatiu a l’amplor del rescaufament climatic e de son evolucion al long del sègle XXI. La prima venenta, las còlas de trabalh n°2 e n°3 devon difusar lor rapòrt, l’un suls impactes e vulnerabilitats, l’autre sus las estrategias d’adaptacion al rescaufament c limat ic per ne reduire las cons equéncias.
Lo rapòrt n°1 comportant 2214 paginas es estat establit per 859 autors e editors representant 39 Estats, a partir de 41 modèls climatics, 9 200 articles scient ifics e 54 677 comentaris (2). Lo mes satge fondamental del precedent rapòrt del GIEC en 2007 : « los gases a efièch de sarra degradan lo climat de la Tèrra », es formulat amb una pus granda certitud dins lo rapòrt de 2013 (3).
Pus precisament, las conclusions de 2007 se tròban plan renfortidas sus :
– Lo rescaufament passat : lo rescaufament del sistèma climatic es sens equivòc.
– La responsabilitat : l’influéncia umana es la causa dominanta del rescaufament dempuèi lo mièg del sègle XX. Lo rapòrt de 2013 presenta aquela influéncia coma extrèmament versemblabla (« extremely likely ») alara que lo de 2007 la presentava coma plan versemblabla(« very likely »).
– La calor futura : se las emissions dels gases a efièch de sarra son pas reduitas d’un biais draconian, la temperatura globala augmentarà de mai de 2°C abans la fin del sègle. D’unes consideran una tala augmentac ion coma plan dangierosa podent entra ïna r las societats umanas dins una misèria granda.
– Lo nivèl marin : lo GIEC prevei una elevacion de 40 a 60 cm al cors del sègle fins a 1 m en 2100 dins lo pus marrit cas ; de chifras pus importantas qu’en 2007.
– Lo glaç artic : se las emissions contunhan de créisser rapidament , l’ocean artic podriá èsser sens glaç en estiu abans 2050 ; siá 50 ans pus lèu que previst en 2007.
– Los temps e climat extrèmes : pel GIEC, los umans contribuisson ja a l’augmentacion de la frequéncia e de la durada de las caniculas e de l’intensificacion de las fòrtas precipitacions. Encara mai de calor, menariá plan versemblablament a l’agravacion d’aqueles eveniments, sustot a l’intensificacion dels ciclones tropicals.
Lo rapòrt de 2013 presenta dos capitols novèls, relat ivament a lo de 2007, sus las previsions a cort tèrme e sus las consequéncias regionalas.
Ara, los scientifics responsables del rapòrt n° 1 e los representants dels 195 estats que lo comandèron se devon acordar sus la r edac cion d’un document nomenat « Resumit a l’intencion dels decidaires » . S’agís de trobar lo consensus lo pus larg a partir de las basas fisicas de las evolucions climat icas en cors e venentas. Podèm ja pariar qu’aquel resumit, coma lo de 2007 , sosest imarà las evolucions recentas, per agradar a totes los païses, a començar per los pus poderoses… los que regetan lo mai de gases a efièch de sarra.
Lo temps pressa !
Coma lo de 2007 (4), lo rapòrt de 2013, sosestima mai d’un paramètre. Per exemple, l’elevacion del nivèl marin seriá sosestimada tan plan dins sa grandor que dins sa rapiditat : la fonda dels glacièrs seriá pas pro presa en compte. Una autra sosestimacion interessa la quantitat dels gases a efièch de sarra regetats dins l’atmosfèra : lo rescaufament dels sòls gelats (permafrost) dins las regions articas, va menar a la liberacion de grandas quantitats de metan, al cors dels 10 ans que venon. Las discussions economicas mondialas devon prene en compte al pus lèu, los cambiaments que se produison al pòl nòrd. Lo còst per l’economia mondiala seriá considerable, estimat a un an de PIB mondial, siá 45 000 miliards d’euròs (5 ). En comparason, los deutes de França se montan uèi a 1 870 miliards d’euròs.
Sens esperar los rapòrts n°2 e 3 del GIEC, se cal rendre a l’evidéncia : los efièches del rescaufament climatic son ja a l’òbra. Los eveniments climatics e meteorologics extrèmes coma caniculas, secadas e incendis, coma ciclones, tempèstas, tsunamis e inondacions, menèron 32 milions de personas a se mudar en 2012. Lo nombre de refugiats ecologics atenguèt los 143 milions de personas, al cors del periòde 2008 – 2012. Lo còst dels eveniments climatics se monta a 148 miliards d’èuros cada an en mejana al cors dels 10 ans passats, siá 4 còps mai que pendent las annadas 1980 (6).
Los darrièrs eveniments climat ics extrèmes mòstran que la situacion contunha de s’agravar. Las crisis politicas, financièras, economicas e socialas de uèi, trobaràn pas cap de solucion sens téner compte de la crisi ecologica, sens de politicas industrialas novèlas al servici de l’environament . Es tot simplament una question de subrevida que comanda als umans de modificar lor biais de viure. Mas, los « fiascos » de las conferéncias passadas (Copenhagen en 2009, Doha en 2011, Warszawa en 2013) mòstran clarament una manca de volontat politica. La conferéncia venenta se debanarà a París en 2015, per un « fiasco » novèl o una capitada mai qu’urgenta ? Lo temps pressa : « podèm pas contunhar de caminar coma de somnambuls al ras de l’avenc » (declaracion recenta d’Al Gore, prèmi Nobel de la Patz en 2007 amb lo GIEC).
Fernand Vedel
• Fotografia : Òbra de land-art de Pedro Marzorati,
Los òmes-blaus, per illustrar la montada de las
aigas, en seguida del rescaufament de la planeta.
L’art ista argent in presenta atal òbras de « m i l i –
tantisme poetic ».
Fotografia presa en 2010 dins lo pargue de Compans-
Cafarelli de Tolosa.
(1) Mesuras de l’estacion del Mauna Loa a Hawaï (mai 2013),pu bl i cadas cada jorn per la « Sc r ipps In sti tution o f Oceanography », University of California, San Diego.
(2) Kintish E (2013) For researcher s, IPCC leaves a deep impression. Science, 342: 24.
(3) Kerr RA (2013) The IPCC gains confidence in forecast. Science, 342: 23.
(4) Vede l F (2008) Consensus politic e sosestimacion de las consequéncias de l cambiament climatic. Occi tania-VVAP, 158: 16-17.
(5) Whiteman G et al (2013) Climate Science: vast costs of Artic change. Nature, 499: 401-403.
(6) Global Estimates 2012: People displaced by di sas ter s (2013) published by International Displacement Monitoring Centre, Norwegian Refugee Counci l, Organisation Inter – nationale pour les migrations, World Bank.
